ارزیابی کیفیت فیزیکی دان تست الک

مقدمه

تأثیر کیفیت فیزیکی دان بر عملکرد مرغ گوشتی صنعتی بخوبی بر همگان آشکار است .

نشریه فنی «کیفیت فیزیکی دان» که توسط متخصصین برند راس منتشر گردیده، تأثیر بیولوژیکی و اقتصادی کیفیت فیزیکی دان بر عملکرد مرغ گوشتی را به روشنی بیان کرده است. در این نشریه همچنین چگونگی بهینه سازی کیفیت فیزیکی دان از طریق کنترل فرآیندهای کلیدی ساخت دان در کارخانه توضیح داده شده است.

ابزاری برای فارم

افزایش بهره وری دان از طریق ارتقای کیفیت فیزیکی آن از اهمیت حیاتی برخوردار است. این امر بطور عملیاتی از طریق سنجش اندازه ذرات در دانی که به پرندگان داده میشود، ارزیابی  میشود. ارزیابی کیفیت دان در فارم به شکل ذهنی و نظری، اغلب کاری مشکل است .لذا، تیم تغذیهای جهانی برند راس، وسیلهای را برای تعیین نحوه توزیع اندازه ذرات دان با یک الگوی ساده و قابل مشاهده طراحی و عملیاتی کرده است.

شکل 1: مثالی از یک الک

الک طراحی شده یک ابزار مفید و قابل حمل برای تعیین توزیع بافت دان در سطح فارم بوده و امکان مقایسه بین سطوح واقعی ذرات دان با سطوح توصیه شده را فراهم میآورد. این امر همچنین امکان مقایسه کیفیت فیزیکی بین محموله های مختلف دان تحویلی را فراهم  میکند.

از الک میتوان برای تمامی بافتهای دان مانند کرامبل، پلت و آردی استفاده نمود.

روش

روش گرفتن نمونه برای انجام آزمون الک مهم است، چرا که میتواند تأثیر بسزایی بر نتایج کار داشته باشد. هدف، گرفتن نمونه های است که به خوبی بیانگر کیفیت فیزیکی دانی باشد که پرندگان مصرف میکنند.

بطور معمول، نمونه ها بایستی از نزدیک ترین هاپر به دانخوریها گرفته شود. گاهی اوقات لازم است که نمونه از خود دانخوریها گرفته شود برای مثال در جائیکه برای رساندن دان به دانخوریها از یک اوگر بلند استفاده شده است.

نمونه ها بایستی از سه نقطه گرفته و با یکدیگر مخلوط شده، سپس روی یک سطح پخش شده  و به 4 قسمت تقسیم گردند. جهت انجام تست الک، دو قسمت رو برو بایستی انتخاب و برداشته شوند. (شکل 2)

شکل 2: روش نمونه گیری از دان جهت آزمون الک

نحوه کار

شیشه سرپوش را برداشته و بطور عمودی داخل شیارهای وسط اولین محفظه وارد کنید  (بخش درشت تر از 3 میلی متر)

فقط محفظه سمت چپ را با نمونه دان پر نمائید.

سرپوش را که بصورت عمودی در  شیارهای محفظه قرار گرفته بود را خارج کرده و به حالت قبلی افقی برگردانده و الک را ببندید.

الک را بچرخانید تا به حالت عمودی قرار گرفته؛ بطوری که محفظه پُر در قسمت بالا قرار گیرد.

الک را تقریباً به مدت یک دقیقه تکان دهید؛ اطمینان یابید که الک را با حداکثر توان تکان میدهید، چرا که ذرات خاکه دان بایستی تمام قسمتها را طی کرده و به محفظه انتهایی کمتر از 1 میلی متر برسد.

• تکان دادن را متوقف نمائید.

• الک را به حالت افقی برگردانده تا اعداد بتوانند خوانده شوند. از تراز بودن دان در هر محفظه اطمینان یابید سطح روی دان در هر محفظه نباید دارای پستی و بلندی بوده و بایستی تراز باشد

مقادیر هر محفظه را با استفاده از درجه بندی موجود در سمت چپ هر محفظه قرائت و ثبت کنید. بطوری که:

الف. توری درشت درشت تر از 3 میلی متر برای محفظه اول

ب. توری ذرات ریزتر برای 3 محفظه دیگر

درصد هر یک از محفظه ها را مطابق دستورالعمل زیر محاسبه نمائید:

الف. مقادیر دان در هر 4 محفظه را جمع کرده تا مقدار کل مشخص شود.

ب. سپس مقدار عددی هر محفظه را بر مقدار کل تقسیم کرده و درصد آنرا بدست آورید.

برای مثال:

مقادیر بدست آمده از یک آزمون الک در جدول زیر آمده است:

بنابراین، درصد اندازه هر بخش برابر است با:

یک نرم افزار ساده جهت محاسبه میزان درصد ذرات مختلف دان در مواقع نیاز موجود است لطفاً به نرم افزار اکسل که به همراه این مقاله

فراهم شده است مراجعه نمائید. سپس  درصدهای محاسبه شده بایستی با مقادیر جدول 1 در زیر مقایسه شوند مقادیر توصیه شده توزیع اندازه ذرات دان.

پروفایل اندازه ذرات

مقادیر توصیه شده هر بخش برای دان کرامبل و

پلت در جدول 1 نشان داده شده است .

آزمایشها نشان داده اند که هر 11 درصد خاکه ذرات دان با اندازه کمتر از 1 میلی متر منجر به کاهش 41 گرم وزن بدن در 35 روزگی میشود .بنابراین، هدف بایستی کاهش مقدار ذرات کمتر از یک میلی متر در دان باشد.

جدول 1: مقادیر توصیه شده توزیع اندازه ذرات دان برای دان کرامبل و دان پلت.

برای ارزیابی توزیع اندازه ذرات در دان آردی نیز میتوان از آزمون الک استفاده نمود.

آزمایشهای اخیر برند راس با دان آردی تأیید نموده است که بایستی از وجود خاکه در دان آردی جلوگیری شود، چرا که دارای اثر منفی بر عملکرد مرغ گوشتی است.

دان مََش زبره  درشت و متوسط برای  جوجههای گوشتی بسیار مناسبتر است. این امر بخصوص زمانی که سطح انرژی دان پایین باشد اهمیت بیشتری مییابد.

در زمان تغذیه با دان پلت، هدف بایستی جلوگیری از وجود ذرات بسیار ریز  خاکهذ تا حد ممکن در دان باشد. همچنین، در دان آردی تولید یکنواخت محصول با توزیع مناسب ذرات دان حائز اهمیت است.

مثالی از یک توزیع مناسب اندازه ذرات در دان آردی

هدف بایستی به حداقل رساندن مقادیر ذرات زیر 1 میلی متر در دان باشد .برخی راهکارهای کاهش بخش خاکه دان موضوع پژوهشهای اخیر برند راس بوده است.

بطور معمول، برای تولید یک دان آردی زبرۀ  درشت  مناسب، استفاده از یک آسیاب غلتکی برای آسیاب اقلام خوراک، ضروری بوده چرا که دستیابی به یک پروفایل مطلوب با آسیاب چکشی مشکلتر است.

اقدامات لازم پس از انجام تست الک

چنانچه نتایج آزمون الک خارج از دامنه ذکر شده در جدول 1 باشد، بحث و تبادل نظر بین فارم و کارخانه دان در خصوص عوامل مؤثر در کاهش کیفیت دان و ارائه راه حل بایستی برقرار شود.

برخی عوامل محتمل و مرتبط با این موضوع عبارت اند از:

• فرآیند آسیاب.
• انتقال دان از انتهای خط تولید به سیلوهای ذخیره دان و وسایل نقلیه.
• حمل و نقل، برحسب فاصله و مناسب بودن امکانات ماشین حمل و نقل برای مثال از لحاظ فنر بندی ماشین مربوطه
• روش تخلیه دان از ماشین حمل و نقل به منبع ذخیره دان در فارم.
• ترابرد دان از سیلوهای ذخیره دان در فارم به دانخوریها – این امر اغلب میتواند منجر به تنزل کیفیت بافت دان شود.
• در نهایت، مدیریت دانخوریها به لحاظ تنظیمات نادرست آنها میتواند سبب کاهش کیفیت فیزیکی دان شود. ضمناً عدم پاکسازی کامل بشقابهای دانخوری  میتواند سبب تشدید مشکلات ناشی از بافت ضعیف دان گردد.

به عنوان بخشی از تحقیقات، ممکن است لازم باشد توصیههای متخصصین بیشتری در جهت بهبود فرآیند پلت سازی در کارخانه خوراک مورد استفاده قرار گیرد. نکات کلیدی که بایستی در نظر گرفته شوند عبارت اند از:

• آسیاب برای دان پلت و دان آردی
• کاندیشن کردن دان آسیاب شده قبل از پلت سازی به ویژه کیفیت بخار. استفاده صحیح و حفاظت از پرس پلت و خنک سازی کافس.

برگرفته از سایت شرکت مرغ اجداد زربال